Tomaten! Alles wat je moet weten over bereiden en bewaren!

Tomaten! De wondervrucht waar we allemaal (of toch de meesten onder ons) gek op zijn. Als je nagaat hoe dikwijls en op welke manieren we ze gebruiken dan weet je dat deze groente ontegensprekelijk aan een wereldwijde eetcultuur verbonden is.

De vrucht komt van een bloeiende plant van de nachtschadefamilie, en worden op grote schaal geteeld. Tomaten zijn een goede bron van vitamine C. We eten ze rauw, gekookt, gedroogd, ingemaakt of als ingrediënt van diverse bereide gerechten. Daarnaast wordt een groot percentage van de tomatenoogst gebruikt voor verwerking. Denk maar aan tomaten in blik, tomatensap, ketchup, puree, pasta, “zongedroogde” tomaten of gedehydrateerde tomatenpulp.

Genoeg stof voor een verhaal!

Tomaten - Alles over bereiden en bewaren

Geschiedenis van tomaten.

De tomaat, een vrucht die haar oorsprong vindt in het weelderige Andesgebergte in Zuid-Amerika, was oorspronkelijk een wilde vrucht, voornamelijk te vinden in regio’s zoals Peru en Ecuador. De naam ‘tomaat’ is afgeleid van het ‘Náhuatl’ (Azteeks) woord ‘tomatl’, en deze vrucht was een belangrijk onderdeel van de lokale flora.

Een verscheidenheid aan namen

De fascinerende reis van de tomaat naar Europa begon in de vroege 16e eeuw, toen Spaanse ontdekkingsreizigers de vrucht introduceerden. In eerste instantie werden tomaten door Spanjaarden en Italianen omarmd als voedsel. De Italianen noemden ze liefkozend ‘pomodoro,’ wat vertaald kan worden als de ‘gouden appel.’ Dit roept de vraag op of de eerste tomaten misschien geel waren.

Interessant genoeg hadden de Fransen een andere kijk op de tomaat. Ze noemden het de “pomme d’amour” of “liefdesappel,” wellicht in de hoop dat het een vleugje romantiek aan hun keuken zou toevoegen. Er wordt gesuggereerd dat sommige geleerden de tomaat aanvankelijk als een soort aubergine beschouwden, wat de Franse benaming kan verklaren.

Een opmerkelijk feit is dat de tomatenplant giftige elementen bevat. Zowel de wortels als de bladeren bevatten het neurotoxine solanine.

Vanuit Europa reisden tomaten over de Atlantische Oceaan naar Noord-Amerika. In 1781 liet Thomas Jefferson tomaten kweken op zijn plantages in Monticello, wat getuigt van de verspreiding van deze ‘wondervrucht’ over de hele wereld.

Zo heeft de tomaat, van haar bescheiden oorsprong in Zuid-Amerika tot haar wereldwijde culinaire aanwezigheid, een boeiende evolutie doorgemaakt, waarbij ze van een wilde vrucht transformeerde tot een essentieel ingrediënt in keukens over de hele wereld.

Thomas Jefferson plantage monticello

Is een tomaat groente of fruit?

De veelgestelde vraag over tomaten blijft: ‘Is het een groente of een fruit?’ Botanisch gezien worden ze gedefinieerd als vruchten omdat ze uit een bloem ontstaan en zaden bevatten. Echter, in de culinaire wereld worden ze overwegend als groente gebruikt. Deze eeuwenoude discussie werd zelfs voorgelegd aan het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten in 1893, waar het werd besloten dat tomaten, op basis van hun culinaire toepassingen, als groente moeten worden beschouwd.

Culinair gebruik heeft de neiging wetenschappelijke definities te overschaduwen. Vele planten die strikt gezien vruchten zijn, worden als groenten beschouwd in de keuken. Tomaten vormen hierop geen uitzondering – ze zijn zowel vrucht als groente! Als je met een boer of tuinman spreekt, zullen ze je vertellen dat tomaten vruchten zijn, terwijl koks ze vaak als groente zien.

Interessant genoeg bevatten tomaten het beste van beide werelden. Ze voegen niet alleen een heerlijke smaak toe aan gerechten, maar bieden ook voedingsstoffen zoals vitamine C en lycopeen. Dus, ongeacht de wetenschappelijke classificatie, zijn tomaten een veelzijdige en voedzame toevoeging aan onze keukens en eetpatronen.

Zijn tomaten gezond?

Tomaten zijn niet alleen smaakvol, maar ook uitzonderlijk gezond. Ze dienen als een belangrijke bron van het krachtige antioxidant lycopeen, dat wordt geassocieerd met diverse gezondheidsvoordelen. Onderzoek suggereert dat lycopeen het risico op hartaandoeningen en bepaalde vormen van kanker kan verminderen.

Opmerkelijk is dat tomatenproducten, zoals ketchup, sap, pasta en saus, de hoogste concentraties lycopeen bevatten.

Naast lycopeen bieden tomaten een scala aan essentiële voedingsstoffen. Ze zijn rijk aan vitamine C, wat bijdraagt aan een gezond immuunsysteem, evenals aan kalium, foliumzuur en vitamine K. Bovendien bestaat ongeveer 95% van de tomaat uit water, waardoor het een hydraterende keuze is.

Wat betreft de voedingswaarde, bevatten ze weinig koolhydraten. De resterende 5% bestaat voornamelijk uit koolhydraten en vezels. Het koolhydraatgehalte bestaat hoofdzakelijk uit enkelvoudige suikers en onoplosbare vezels. Deze samenstelling maakt de vrucht niet alleen smaakvol, maar ook een gezonde toevoeging aan je voedingspatroon. Dus, geniet van de smaak en de voordelen van deze veelzijdige vrucht!

Tomaten zijn gezond!

Gemiddelde voedingsstoffen van 100gr tomaat :

  • Calorieën: 18
  • Water: 95%
  • Eiwit: 0,9 gram
  • Koolhydraten: 3,9 gram
  • Suiker: 2,6 gram
  • Vezels: 1,2 gram
  • Vet: 0,2 gram

Soorten tomaten.

Als we gaan uitweiden over de verschillende soorten tomaten dan zitten we in een straatje zonder einde. Meer dan 150 soorten zijn er te vinden op het Europese continent.

Laten we enkele bekende exemplaren verkennen die ook hier in België te vinden zijn.

Romared – Pruimtomaat.

De Romared behoort tot de roma-tomaten en heeft een zoete, mediterrane smaak. Ideaal voor tomatensaus of passata. Ze hebben een langwerpige, ovale vorm die lijkt op een pruim, vandaar de naam “pruimtomaat.” Deze tomaat staat bekend om zijn stevige structuur en minimale hoeveelheid zaden en sap.

Roma red tomaat

Coeur de Boeuf.

Een grote, vlezige tomaat met een opvallende vorm en dikke ribbels. De tomaat rijpt van binnen naar buiten en leent zich uitstekend voor salades of tomatencarpaccio. Een explosie van smaak! Het vruchtvlees van de Coeur de Boeuf is sappig, met een intense en zoete tomatensmaak die veel waardering krijgt van fijnproevers.

Coeur de Boeuf

Prince-tomaat.

Dit is een populair exemplaar dat in België te vinden is bij BelOrta. Geliefd om zijn smaakvolle eigenschappen. Door de stevigheid van de vrucht, ontsnapt er geen sap wanneer je de tomaat snijdt. Een Belgische topper die prince tomaat!

Prince tomaat Bel'orta

Cherrytomaat.

Deze kleinere trostomaatjes winnen aan populariteit en zijn verkrijgbaar in verschillende soorten. Denk hierbij aan ‘Lemoncherry’ (geel), ‘Sweet-lilly’ (BelOrta), Santorini (uit Griekenland), en de Cherrystar tomaat.

Een aantal meer bekendere soorten zijn de Toma’rito en de Toma’dor van Stoffels, maar de absolute kroon wordt gespannen door de honingtomaatjes van Looye! Perfect als snoeptomaatjes, maar evenzeer heerlijk in tal van gerechten.

Honing tomaten - Looye

Tijgertomaten.

Met een opvallend streeppatroon, donkere kleur en vaste structuur zijn tijgertomaten zoeter en bevatten veel vlees. Een heerlijke snack!

Tijger tomaten

Kumato.

De kumato is een specifieke variëteit tomaat die bekend staat om zijn diepbruine tot bijna zwarte kleur. Deze tomatensoort heeft een unieke zoete en intense smaak, en de textuur is vaak sappig en stevig. De kumato wordt vaak gebruikt in salades, sandwiches en andere gerechten waar een smaakvolle tomaat gewenst is

Kumato tomaten

San Marzano – Italiaanse Glorie!

Mijn persoonlijke favoriet! San Marzano, bekend als “de koning onder de tomaten,” komt tot bloei langs de oevers van de rivier de Sarno, in de vulkanische vlakten ten zuiden van de Vesuvius. Het wordt beschouwd als de beste pruimtomaat, gewaardeerd om zijn zaadloze vruchtvlees, helderrode kleur en subtiele bitterzoete smaak. San Marzano wordt vaak gebruikt in sauzen, gazpacho, salsa en is zelfs de enige tomatensoort die is aangewezen voor de echte Napolitaanse pizza. Met zijn unieke kenmerken staat deze tomaat absoluut bovenaan ons lijstje!

Onze favoriet! San Marzano!

De wereld van tomaten is rijk en gevarieerd, en deze diverse selectie biedt slechts een glimp van wat er allemaal te ontdekken valt in de culinaire tomatenwereld.

Tomaten bewaren.

Het bewaren van tomaten is essentieel om hun smaak en textuur te behouden. Hoewel vers gebruik altijd het beste is, zijn er verschillende manieren om de vrucht langer houdbaar te maken.

Verse tomaten.

Koop je tomaten bij een lokale kweker of oogst je ze zelf, dan kan je ze een dag of 3 gewoon op kamertemperatuur bewaren. Wat nog beter is… indien je een koele plaats hebt in je huis (bv een kelder waar het frisser is, een wijnklimaatkast, …) probeer ze dan daar te bewaren. Zo’n 12°C is ideaal en zorgt ervoor dat je de vrucht tot een week kan bewaren.

Natuurlijk geldt hier opnieuw, ga je ze gebruiken, laat ze op kamertemperatuur komen!

Verse tomaten rijpen in de zon

Gekoeld bewaren.

Als je tomaten langer wilt bewaren, plaats ze dan in de koelkast. Let op: ze verliezen na drie dagen in de koelkast hun smaak en textuur. Haal ze voor gebruik uit de koeling om op temperatuur te komen.

Tip: Supermarkt tomaten zijn mogelijk al gekoeld vervoerd. Voor direct gebruik, laat ze op kamertemperatuur komen. Wil je ze bewaren, houd ze in de koelkast.

Bewaren na versnijden

Indien je de vrucht versnijd kan je ze best dezelfde dag of uiterlijk de dag erna consumeren. Bewaar ze gescheiden van andere groenten, aangezien tomaten ethyleen produceren, wat het bederf van andere groenten kan versnellen.

Andere bewaarmethoden

Invriezen

Tomaten kunnen zonder blancheren eenvoudig worden ingevroren om later te verwerken in sauzen, soepen of stoofschotels. In de diepvries (-18°C) zijn ze tot 6 maanden houdbaar, maar reeds verwerkt in gerechten niet langer dan 3 maanden.

Inmaken en drogen

Zelf inmaken of verwerken tot passata is ideaal voor een langere houdbaarheid. Zo kan je ze maximaal 3 maanden houden op een donkere plek.

Ook kan je de vruchten drogen in de oven of droogoven, een handige alternatieve bewaarmethode.

Tomaten gebruiken.

Tomaten zijn universeel en we gebruiken ze op talloze manieren. Ze zijn lekker ‘puur’, we vullen ze op, verwerken ze in salades, maken er saus of soep mee. Pulp, pasta, blokjes, poeder…je kan het zo gek niet bedenken maar tomaten worden verwerkt in héél veel kook-gerelateerde zaken. We eten ze als ontbijt, als hoofdgerecht, uit het vuistje, als snoep…en ja…ze worden soms zelfs gebruikt in desserts en cocktails.

Hieronder geven we je alvast een voorsmaakje van een paar gerechten die je in onze receptenbundel kan terugvinden.

Recepten met tomaten in de hoofdrol.

shakshuka recept

Shakshuka

Shakshuka is een smaakvol en hartig gerecht met Noord-Afrikaanse en Midden-Oosterse oorsprong. Eieren gepocheerd in een pittige tomatensaus op basis van paprika, knoflook en kruiden.
5 from 2 votes
Voorbereiding 10 minutes
Kooktijd 10 minutes
0 minutes
Totale tijd 20 minutes
Course Ontbijt
Cuisine Belgisch, eiergerechten, Groenten, Zuiders – Mediteraans
Servings 3 personen
Calories 287 kcal

Ingrediënten
 
 

  • 3 middelgrote tomaten
  • 2 el olijfolie
  • 3 teentjes knoflook
  • 1 rode puntpaprika
  • 1 tl zout
  • ½ tl suiker
  • ½ tl cayennepeper
  • 50 gr gruyère
  • 5 eieren
  • wat zout
  • wat Dille

Instructies
 

  • We maken shakshuka!
  • Begin met 3 middelgrote tomaten. Ontdoe de tomaten van hun kroontje en snijd ze in blokjes.
    3 middelgrote tomaten
  • Pel 3 teentjes knoflook. Snijd en snipper ze fijn op je snijplank.
    3 teentjes knoflook
  • Verwijder dan de zaadlijsten van 1 rode puntpaprika en snijd deze ook in blokjes.
    1 rode puntpaprika

Maak je shakshuka!

  • Voeg 2 eetlepels olijfolie toe aan een braiseerpan en zet ze op een middelmatig vuur.
    2 el olijfolie
  • Fruit je gesnipperde knoflook aan in de pan voor een minuut of 2.
  • Voeg de paprikablokjes toe en laat mee bakken.
  • Voeg dan je tomatenblokjes toe en laat sudderen op een zacht vuur.
  • Voeg 1 tl zout, 1/2 tl suiker en 1/2 tl cayennepeper toe.
    1 tl zout, 1/2 tl suiker, 1/2 tl cayennepeper
  • Meng het geheel door met een spatel en laat nog even zachtjes sudderen.
  • Rasp 50 gr gruyère met de kaasrasp, en voeg ongeveer 2/3 van de kaas toe aan je tomaten.
    50 gr gruyère
  • Meng alles opnieuw goed door met een spatel.
  • Breek 5 eieren in kommetjes (dit is makkelijker om ze in de pan te gieten).
    5 eieren
  • Voeg voorzichtig de 5 eieren toe aan je pan.
  • Kruid opnieuw met een wat zout en strooi de rest van je geraspte gruyère erover.
    wat zout
  • Dek je pan af met een deksel en laat zo'n 4 tot 5 minuten zachtjes bakken op een laag vuur.
  • Haal je pan van het vuur, haal het deksel eraf.
  • Snipper wat Dillefijn en strooi dit over je warme shakshuka.
    wat Dille
  • Je Shakshuka is klaar! Serveer met wat brood, en smakelijk!

Video

YouTube video

Notities

Shakshuka.

Zin in een goed, stevig en gezond ontbijt? Shakshuka! Heerlijk!
Het gerecht is geliefd vanwege zijn eenvoudige bereiding en de mogelijkheid om het aan te passen naar je eigen smaakvoorkeuren. Het is een populaire keuze voor een stevig ontbijt, brunch of zelfs een snelle en voedzame avondmaaltijd.

TIPS EN INFO :

    • Ons recept voor shakshuka en de bijhorende video geven je een basisrecept. Je kan naar je eigen smaak het gerecht aanpassen met andere kruiden en/of ingrediënten. 
    • Voor kruiden denken we aan komijn of paprikapoeder, maar ook dragon, salie of oregano geven het gerecht een meer zuiderse tint.
    • Ook basilicum in combinatie met mozarella! Waarom niet..je eigen shakshuka caprese…;-).
    • Extra ingrediënten zoals chorizo, feta of bladspinazie kunnen ook toegevoegd worden om de smaken te verrijken.
    • Harissa kan toegevoegd worden voor een meer Noord-Afrikaanse variant.
    • We willen maar zeggen, experimenteer! We willen je op deze manier aanzetten tot koken om zo te ontdekken wat je zelf graag lust!
    • Serveer het gerecht met brood, pittabrood of zelfs een stuk ciabatta.
    • Wil je de shakshuka serveren als complete maaltijd? Serveer het met gestoomde rijst, coucous of quinoa.
    • Opgelet, dit recept zal enkel lukken indien je een degelijke braiseerpan gebruikt!! Zorg voor zo’n pan in je keukenarsenaal! 
braiseerpan
braiseerpan
  • Een ander handig keukentool dat we zelf ook graag gebruiken is een knoflookpers! Dit spaart je de moeite om je knoflook te hakken op je snijplank. En zo houd je ook de knoflookgeur uit je plank. Ben je nog op zoek naar een degelijk exemplaar? Dan kunnen we je de knoflookpers van OXO aanraden! Topmateriaal en al jaar en dag gebruikt door onszelf!
  • OXO knoflookpers
    OXO knoflookpers
  • Wil je meer weten over de tomaat? Herkomst, bereiding en bewaren!
Onze receptenbundel werd mogelijk gemaakt door software van Bootstrapped Ventures.
 
Bootstrap Ventures
Bootstrapped Ventures
 
Heb je dit recept zelf geprobeerd? Of heb je een vraag of opmerking over het recept? Laat dan een reactie achter hieronder! Indien we kunnen helpen doen we dit graag!
Deel het gerust op je social media en tag ons!
Misschien heb je zelf een recept wat u met ons en onze lezers wil delen.
Voeg het dan hier toe!
Bol AlgemeenBol Algemeen
HONGER NAAR MEER? Abonneer je op onze nieuwsbrief en volg ons op youtube, TikTok, Facebook, Pinterest en Instagram voor alle laatste updates. Zo bereiken we meer mensen, help je ons groeien en daar zijn we je uiterst dankbaar voor!
Shakshuka! Ei met tomaat! Altijd een goede combinatie! Smakelijk!

Voedingswaarde :

Nutrition Facts
Shakshuka
Serving Size
 
1 portie
Amount per Serving
Calories
287
% Daily Value*
Fat
 
22
g
34
%
Saturated Fat
 
7
g
44
%
Trans Fat
 
0.03
g
Polyunsaturated Fat
 
3
g
Monounsaturated Fat
 
11
g
Cholesterol
 
291
mg
97
%
Sodium
 
1015
mg
44
%
Potassium
 
364
mg
10
%
Carbohydrates
 
7
g
2
%
Fiber
 
2
g
8
%
Sugar
 
4
g
4
%
Protein
 
15
g
30
%
Vitamin A
 
2453
IU
49
%
Vitamin C
 
60
mg
73
%
Calcium
 
225
mg
23
%
Iron
 
2
mg
11
%
* Percent Daily Values are based on a 2000 calorie diet.
Keyword Shakshuka, shakshuka recept
Dit recept delen op facebook?Vermeld @liliesfood.be or tag #liliesfood!
Dit recept delen op Instagram?Vermeld @liliesfood.be or tag #liliesfood!
Dit recept geprobeerd?Laat ons weten hoe het was!

Copyright ©Liliesfood

DISCLOSURE: Sommige van de links hier zijn affiliate links. Deze helpen ons bij het maken en onderhouden van onze website en sociale kanalen. Voor meer info kan u alles nalezen op onze affiliate disclosure pagina.

Tot slot…

Elk jaar opnieuw kijken we reikhalzend uit naar de komende zomerse overvloed aan rijpe tomaten. Deze veelzijdige groente speelt een hoofdrol in talloze gerechten en heeft een onmiskenbare plaats veroverd in onze keukens.

Hopelijk heb je na het doorlopen van dit verhaal een dieper inzicht gekregen in het wonderlijke karakter van tomaten.

Ben jij ook een tomatenliefhebber? Deel jouw ervaringen, vragen of opmerkingen in de reacties onder dit bericht. Jouw betrokkenheid maakt onze culinaire reis nog smakelijker!

Enthousiast geworden? Geef ons een “like” en deel dit bericht om anderen te inspireren.

Een “eigen” recept toevoegen aan onze receptenbundel? Dat hebben we graag! Klik hier!

HONGER NAAR MEER? Abonneer je hieronder op onze nieuwsbrief en volg ons op YouTube, TikTok, Facebook, Pinterest en Instagram voor alle laatste updates.

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.
Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief!

Tomaten… een top product dat niet alleen de smaakpapillen verwent, maar ook een symbool is van de culinaire diversiteit die we koesteren.

DISCLOSURE: Sommige van de links hier zijn affiliate links. Deze helpen ons bij het maken en onderhouden van onze website en sociale kanalen. Voor meer info kan u alles nalezen op onze affiliate disclosure pagina. (Het komt er op neer dat moest je als lezer beslissen om via onze link een aankoop te doen dan krijgen wij een kleine commissie van je aankoop. Voor ons een wereld van verschil om onze website up to date en veilig te houden alsook verder te ontwikkelen. Voor U als lezer/koper blijft alles hetzelfde. We zijn je alleszins dankbaar indien je langst deze weg een aankoop zou doen.)

Geef een reactie

Beoordeel dit recept!




error: Deze inhoud is beschermd!
3
Share to...