Skrei…of winterkabeljauw, een wonder der natuur!

Een wonder der natuur.

Het woord ‘skrei’ komt van het Noor­se woord ‘skreid’, dat ‘zwer­ver‘ bete­kent. Het ver­wijst naar de gro­te afstan­den die de vis aflegt in zijn leven. 

De aan­komst van de skrei op de Lof­o­ten – eilan­den is een jaar­lijks terug­ke­rend natuur­won­der waar de loka­le vis­sers dagen­lang naar uit­kij­ken. Nie­mand kan uit­ein­de­lijk pre­cies voor­spel­len wan­neer hij aan­komt. Gewoon­lijk is dat ergens eind janu­a­ri, vaak bij vol­le maan, maar het kan ook in febru­a­ri of zelfs pas in maart zijn.

Wan­neer de skrei er is, is het feest en kan de vangst begin­nen. Het sei­zoen loopt tot maart-april en de vangst is streng gere­gu­leerd en aan quo­ta gekop­peld. Zo is men er zeker van dat ook de vol­gen­de jaren er nog genoeg skrei zal zijn. De vis is dus maar beperkt verkrijgbaar.

De vangst van deze bij­zon­de­re vis is voor­al iets voor klei­ne­re, tra­di­ti­o­ne­le vis­se­rij-bedrijf­jes. De vis wordt meest­al aan de lijn gevan­gen, slechts in min­de­re mate met net­ten. Door het lijn­vis­sen wordt de vis niet bescha­digd, maar het is wel zwaar werk. Het extreem ruwe kli­maat en de krach­ti­ge stro­ming rond de Lof­o­ten maakt de vangst boven­dien niet onge­vaar­lijk voor de vissers.

Skrei — kwaliteitslabel.

Skrei die vol­gens de regels gevan­gen en geëx­por­teerd is, en van goe­de kwa­li­teit is, her­ken je aan z’n keur­merk. De vis­han­de­laar kan de her­komst van de vis bewij­zen door mid­del van een offi­ci­ë­le ver­kla­ring waar­in onder meer staat waar en in wel­ke vis­zo­ne hij gevan­gen is en door wel­ke vissersboot.

Wat is het verschil tussen kabeljauw en skrei?

Skrei is een spe­ci­fie­ke popu­la­tie kabel­jauw, maar er zijn wel enke­le ver­schil­len tus­sen kabel­jauw en skrei.

Het belang­rijk­ste ver­schil is dat skrei een migre­ren­de popu­la­tie van kabel­jauw is die jaar­lijks van­uit de Barents­z­zee naar de Noor­se kust trekt om te paai­en. Daar­om is de vis dus enkel beschik­baar in de win­ter en het vroe­ge voor­jaar, ter­wijl kabel­jauw het hele jaar door ver­krijg­baar is.

De skrei is over het alge­meen ook gro­ter en heeft een hoger vet­ge­hal­te dan gewo­ne kabel­jauw. Dit komt door­dat hij tij­dens zijn trek­tocht naar de Noor­se kust veel voed­sel tot zich neemt om ener­gie op te slaan voor de paaitijd.

Tot slot heeft skrei een iets ste­vi­ge­re tex­tuur en een iets mil­de­re smaak dan gewo­ne kabel­jauw. Hij ken­merkt zich door spier­wit en ste­vig vis­vlees, wat het een popu­lai­re keu­ze maakt voor koks en fijnproevers.

Is skrei duurder dan kabeljauw?

Nor­maal is skrei duur­der dan gewo­ne kabel­jauw. Dit komt omdat skrei alleen in de win­ter en het vroe­ge voor­jaar beschik­baar is en een spe­ci­fie­ke migra­tie heeft die de vis­se­rij beperkt. Boven­dien heeft skrei door zijn hoge­re vet­ge­hal­te en ste­vi­ge­re tex­tuur een repu­ta­tie als een “pre­mi­um vis”, wat de prijs ver­der kan opdrijven.

Is skrei gezond?

Ja, skrei is gezond en een goe­de bron van eiwit­ten en voe­dings­stof­fen. Het bevat wei­nig vet en calo­rie­ën, maar is rijk aan vita­mi­nes en mine­ra­len zoals vita­mi­ne D, vita­mi­ne B12, fos­for en sele­ni­um. Skrei is ook een goe­de bron van omega‑3 vet­zu­ren, die belang­rijk zijn voor een gezon­de hart­func­tie, her­sen­func­tie en de alge­he­le gezond­heid. Als onder­deel van een gezond dieet kan skrei bij­dra­gen aan een even­wich­ti­ge voe­ding en een gezon­de levens­stijl. Het is een vis van topkwaliteit!

Hoe smaakt skrei?

Skrei heeft over het alge­meen een mil­de en toch vol­le smaak met een ste­vi­ge tex­tuur. Het vlees is wit en schil­fe­rig, en heeft een licht­zoe­te smaak met een sub­tie­le zil­te onder­toon. Som­mi­ge men­sen beschrij­ven de smaak als iets zoe­ter en zach­ter dan gewo­ne kabel­jauw van­we­ge het hoge­re vet­ge­hal­te dat skrei heeft. Skrei is een veel­zij­di­ge vis die goed com­bi­neert met ver­schil­len­de krui­den en sma­ken en kan wor­den gekookt, gebak­ken, gestoomd of gegrild.

Meest­al wordt de vis in filets ver­kocht, wat bete­kent dat je wei­nig tot geen voor­be­rei­din­gen hoeft te tref­fen voor­dat u hem gaat berei­den. Als u de vis grilt, bakt of braadt, laat u de filet waar­schijn­lijk heel, maar als u hem pocheert of in een soep of stoof­pot bereidt, kunt u hem beter in klei­ne­re stuk­jes snij­den. Bak­ken is een van de meest gebrui­ke­lij­ke manie­ren om de vis te bereiden. 

Skrei leent zich enorm goed voor een tra­di­ti­o­neel en gekend gerecht : ‘Fish ’n Chips’! Er wordt een beslag gemaakt van bloem, maï­ze­na, spuit­wa­ter en/of bier, plus bak­poe­der en spe­ce­rij­en. Nadat de vis in bloem is gedom­peld, wordt hij in het beslag gedom­peld en ver­vol­gens gefri­tuurd, waar hij goud­bruin en kro­kant zal bakken.

Ook op z’n vel gebak­ken in brui­sen­de boter is de vis heerlijk. 

Skrei leent zich tot aller­lei berei­din­gen, maar het liefst “zo puur mogelijk”.

Ons recept .

Nog enkele weetjes…

• Niet alleen het vis­vlees zelf is een top­per, ook de tong, wan­ge­tjes, lever en kuit van de skrei wor­den beschouwd als een ware deli­ca­tes­se. Let wel, we spre­ken hier dan wel over uit­slui­tend “ver­se vis”!
• Slechts zo’n 10% van de gevan­gen skrei wordt vers aan­ge­bo­den. De rest wordt ver­werkt tot stok­vis en klip­vis: de eer­ste wordt in de wind gedroogd, de twee­de eerst gezou­ten, geperst en dan gedroogd ( in Por­tu­gal ser­veert men dit als bacalhau).
• In febru­a­ri zie je over­al skrei op de valentijnsmenu’s staan, en da’s niet alleen omdat hij rond die peri­o­de op z’n lek­kerst is. De skrei staat name­lijk ook bekend als een lief­des­vis, omdat de vrouw­tjes en man­ne­tjes bij het paai­en gezel­lig buik tegen buik zwemmen.

We mogen hopen dat je na het lezen van dit arti­kel meer te weten geko­men bent van deze won­der­lij­ke vis!

Heb je vra­gen op opmer­kin­gen? Laat gerust een bericht, of rea­geer onder deze pagina.

Heb je zelf een recept dat je met ons en onze lezers wil delen? Dat kan hier!

HEB JE HONGER NAAR MEER? Abon­neer je op onze nieuws­brief en volg ons op you­tu­be, Tik­Tok, Facebook, Pin­te­rest en Inst­agram voor alle laat­ste updates.

Skrei is seizoensgebonden…geniet dus zolang het kan!