Yakisoba! Een ongelooflijk heerlijke mix van noodles, groenten en saus.

Yak­iso­ba (焼きそば) is één van de popu­lair­ste Japan­se gerech­ten en wordt wereld­wijd gewaar­deerd. Deze “street­food-dish” is niet alleen lek­ker, maar ook mak­ke­lijk te maken en aan te pas­sen aan je per­soon­lij­ke smaak­voor­keu­ren. In deze blog­post nemen we je mee in de geschie­de­nis van Yak­iso­ba, de ingre­di­ën­ten en de berei­dings­wij­ze. Je zal weten waar­om het zo’n geliefd gerecht is.

Wat betekent ‘Yakisoba’?

Yak­iso­ba is een Japans woord dat let­ter­lijk “gebak­ken noe­dels” bete­kent. “Yaki” ver­wijst naar het gebak­ken zijn en “soba” ver­wijst naar de noe­dels die meest­al wor­den gebruikt. Ver­gis je ech­ter niet, ondanks de naam wordt het gerecht niet gemaakt met soba-nood­les. Ver­der meer hierover… 

Yak­iso­ba is een popu­lair gerecht in Japan en wordt vaak ver­kocht op straat­mark­ten en fes­ti­vals, even­als in res­tau­rants en super­mark­ten. Momen­teel kent het gerecht bij ons een enor­me opmars, maar het is wereld­wijd bekend. Vaak wor­den de nood­les ook aan­ge­past aan de loka­le smaak.

De geschiedenis.

Het gerecht is ont­staan in Japan tij­dens de Twee­de Wereld­oor­log, toen er schaars­te was aan rijst en ande­re voe­dings­mid­de­len. In die tijd wer­den noe­dels gezien als een goed­ko­pe en voed­za­me bron van ener­gie, en er wer­den ver­schil­len­de manie­ren bedacht om ze te berei­den. Het ver­haal gaat dat Yak­iso­ba voor het eerst werd gemaakt door Chi­ne­se arbei­ders die in Japan werk­ten. Ze maak­ten noe­dels op hun eigen manier, gebak­ken met groen­ten en vlees, en ver­koch­ten deze op straat als een goed­ko­pe maal­tijd. De Japan­ners waren dol op de smaak en zo werd het gerecht snel popu­lair in heel Japan. In de jaren 50 en 60 van de vori­ge eeuw werd Yak­iso­ba steeds meer geas­so­ci­eerd met fes­ti­vals en street­food. Ook de geur, die het maken van Yak­iso­ba voort­brengt, werd al snel een ico­ni­sche geur van de Japan­se zomer.

Hoe smaakt yakisoba?

De smaak van yak­iso­ba is een mix van zoet, har­tig, pit­tig en uma­mi. Het is een zoek­tocht naar de per­fec­te balans tus­sen al deze sma­ken, wat een basis­pei­ler is van de Japan­se keu­ken. De com­bi­na­tie van noe­dels, vlees, groen­ten en saus gaat op zoek naar deze balans in smaak. De noe­dels zelf heb­ben een licht kro­kan­te tex­tuur aan de bui­ten­kant en zijn zacht en lek­ker sap­pig aan de bin­nen­kant. De groen­ten, zoals kool, wor­tels, ui en papri­ka, zijn knap­pe­rig en fris en voe­gen een zoe­te­re smaak toe. Het vlees, meest­al var­kens­vlees, rund­vlees of kip, voegt extra smaak en tex­tuur toe aan de yak­iso­ba. En ten­slot­te de saus, gemaakt van ingre­di­ën­ten zoals Wor­ces­ter­shi­re­saus, soja­saus, oes­ter­saus, ket­chup en sui­ker, brengt alle sma­ken samen en voegt een heer­lij­ke uma­mi-smaak toe aan het gerecht.

En ja, ik hoor je al den­ken : Wor­ces­ter­shi­re­saus??? Inder­daad, dit werd in onze Wes­ter­se samen­le­ving toe­ge­voegd aan de basis­saus die gebruikt wordt om yak­iso­ba te maken. Abso­luut geen tra­di­ti­o­neel Japans ingre­di­ënt, maar het voegt wel dege­lijk de juis­te smaak toe in de zoek­tocht naar de balans van sma­ken in het gerecht.

Mis­schien heb je ooit al gehoord van Washoku?

Washoku — “和食”.

Was­ho­ku is de tra­di­ti­o­ne­le Japan­se culi­nai­re cul­tuur die al eeu­wen­lang wordt door­ge­ge­ven en de basis vormt van de heden­daag­se Japan­se keu­ken. Het omvat niet alleen de gerech­ten en ingre­di­ën­ten, maar ook de manier waar­op voed­sel wordt bereid, geser­veerd en geconsumeerd.

Was­ho­ku draait om het res­pec­te­ren van de sei­zoe­nen en het gebruik van ver­se, loka­le en sei­zoens­ge­bon­den ingre­di­ën­ten. Het stre­ven naar een har­mo­ni­eu­ze balans tus­sen de sma­ken, kleu­ren, tex­tu­ren en pre­sen­ta­tie van de gerech­ten is ook een belang­rijk aspect van was­ho­ku. Daar­naast wordt er veel aan­dacht besteed aan de manier waar­op voed­sel wordt geser­veerd en gecon­su­meerd, met als doel een gevoel van balans en wel­zijn te creëren.

Kort­om, was­ho­ku beli­chaamt de kern­waar­den van de Japan­se keu­ken en weer­spie­gelt de diep­gaan­de rela­tie die Japan­ners heb­ben met voed­sel en de natuur­lij­ke wereld om hen heen. Yak­iso­ba maakt hier zeker deel van uit!

Yakisoba bereiden.

Het gerecht wordt gemaakt met dun­ne noe­dels, groen­ten en saus, meest­al gecom­bi­neerd met vlees of vis en ver­schil­len­de soor­ten groen­ten. Denk hier­bij aan kool, wor­te­len, uien en papri­ka’s. Het wordt gebak­ken in een pan met olie en op smaak gebracht met een spe­ci­a­le saus. 

Meest­al wordt Yak­iso­ba geser­veerd met een ver­schei­den­heid aan gar­ne­rin­gen, zoals aono­ri (zee­wier­poe­der), beni shō­ga (gesne­den inge­leg­de gem­ber), katsuo­bus­hi (bonitovlok­ken) en Japan­se may­o­nai­se. Het is een een­vou­dig en smaak­vol gerecht dat in kor­te tijd klaar is. We gaan er wat die­per op in.

Noedels voor Yakisoba.

De naam “yak­iso­ba” doet ver­moe­den dat soba noe­dels gebruikt wor­den voor dit gerecht. Ech­ter, in wer­ke­lijk­heid wor­den er meest­al geen soba noe­dels gebruikt. Deze zijn name­lijk gemaakt van boek­weit­meel, ter­wijl de noe­dels voor yak­iso­ba gemaakt wor­den van tar­we­meel, water en kansui (alka­lisch mine­raal­wa­ter). Ze wor­den ook wel “mus­hi chu­ka­men” (蒸 し 中 華 麺 ) genoemd, wat “gestoom­de Chi­ne­se noe­dels” betekent.

De reden dat deze noe­dels gebruikt wor­den voor yak­iso­ba is omdat ze een ste­vi­ge tex­tuur heb­ben en goed bestand zijn tegen de hit­te van het bak­ken. Hier­door behou­den ze hun vorm en wor­den ze niet pap­pe­rig tij­dens het bak­ken in olie. Boven­dien heb­ben ze een mil­de smaak, waar­door ze goed samen­gaan met de saus en ande­re ingrediënten.

Er zijn ver­schil­len­de soor­ten tar­we­meel noe­dels die gebruikt kun­nen wor­den afhan­ke­lijk van je eigen voor­keur. Zo zijn er bij­voor­beeld de “chij­i­re­men” nood­les, die iets elas­ti­scher zijn dan de stan­daard ‘mus­hi chu­ka­men’ nood­les. Ook zijn er nood­les gemaakt van udon of ramen deeg, die ook gebruikt kun­nen wor­den voor yakisoba.

Instant noedels.

Zelf gebrui­ken we graag voor­ge­kook­te instant tar­wen­oe­dels om het gerecht te maken. Dit is mak­ke­lijk, en bespaart ons soms een hoop tijd. Let wel op, indien je deze noe­dels aan­koopt zijn ze meest­al vacuum getrok­ken en ver­pakt met een laag­je olie erom­heen. Ondanks dat de ver­pak­king zal zeg­gen dat je ze zo kan gebrui­ken, zorg ervoor dat je ze altijd even in kokend water legt en los maakt. Dit omdat de olie die rond de noe­dels zit de smaak van je gerecht anders hele­maal ruïneert. 

Groenten.

Er zijn veel ver­schil­len­de groen­ten die gebruikt kun­nen wor­den bij het maken van yak­iso­ba, afhan­ke­lijk van je voor­keur en wat je ter beschik­king hebt. Enke­le veel gebruik­te groen­ten zijn kool, wor­te­len, uien, papri­ka’s, len­te-ui en soja­scheu­ten. Maar ook cham­pig­nons, bam­boe­scheu­ten of zelfs zee­wier wor­den toe­ge­voegd. Het leu­ke van yak­iso­ba is dat het een veel­zij­dig gerecht is en je er dus ein­de­loos mee kunt vari­ë­ren! Twee van de meest voor­ko­men­de groen­ten lich­ten we even toe.

Chinese kool.

De Chi­ne­se kool is een blad­groen­te die oor­spron­ke­lijk uit Chi­na komt en tegen­woor­dig veel wordt gebruikt in de Azi­a­ti­sche keu­ken. Het heeft een lang­wer­pi­ge vorm en is licht­groen tot wit van kleur. Chi­ne­se kool heeft een mil­de, zoe­te smaak en is knap­pe­rig van tex­tuur. De groen­te heeft niet de typi­sche koolsmaak die je zou ver­wach­ten bij kool­soor­ten. Hij is rijk aan voe­dings­stof­fen zoals vita­mi­ne C, K en vezels en kan op ver­schil­len­de manie­ren wor­den bereid, zoals rauw in sala­des of gekookt in soe­pen en roer­bak­ge­rech­ten. Indien je de kool bakt zal hij slin­ken, net zoals bij spi­na­zie bij­voor­beeld. Niet in zo’n fel­le mate maar hij gaat wel krim­pen in je pan of wok.

Shiitake.

Shii­ta­ke is een pad­den­stoe­len­soort die veel gebruikt wordt in de Azi­a­ti­sche keu­ken, waar­on­der de Japan­se keu­ken. Het heeft een ken­mer­ken­de smaak en tex­tuur en wordt vaak gedroogd ver­kocht. Het is een veel­zij­dig ingre­di­ënt dat gebruikt kan wor­den in soe­pen, sau­zen, roer­bak­ge­rech­ten en nog veel meer. De cham­pig­non bevat boven­dien veel voe­dings­stof­fen en wordt soms zelfs als genees­krach­tig beschouwd van­we­ge de aan­we­zig­heid van bepaal­de polysa­cha­ri­den die het immuun­sys­teem zou­den kun­nen versterken.

Yakisoba saus.

De saus die gebruikt wordt om yak­iso­ba te berei­den maken we met ver­schil­len­de ingre­di­ën­ten, waar­on­der Wor­ces­ter­shi­re­saus, soja­saus, ket­chup en sui­ker. Deze ingre­di­ën­ten wor­den gemengd om een dik­ke, don­ke­re saus te maken die bekend staat als “yak­iso­ba-saus”. Ze heeft een zoe­te en har­ti­ge smaak die per­fect past bij de noe­dels en de groen­ten. Vaak wordt er ook nog wat zout en peper aan toe­ge­voegd om de smaak te ver­ster­ken. De saus wordt tij­dens het bak­ken over de ingre­di­ën­ten gego­ten, zodat alles goed gemengd wordt en de sma­ken goed opge­no­men worden.

Garneringen voor yakisoba.

Het nood­le­ge­recht wordt meest­al afge­werkt met een com­bi­na­tie aan gar­ne­rin­gen. We bekij­ken de Japan­se aan­vul­lin­gen, maar weet dat je gerust kan expe­ri­men­te­ren met ande­re gar­ne­rin­gen. Je kan yak­iso­ba ook immers terug­vin­den, afge­werkt met uien­rin­gen, gebak­ken uitjes, sus­hi-gem­ber of chi­lif­la­kes. Een mooi con­trast van sma­ken en tex­tu­ren cre­ë­ren die in balans zijn, daar draait het om!

Aonori.

Dit is een soort poe­der dat gemaakt is van gedroogd, groen zee­wier. Het heeft een lich­te zee­zout-ach­ti­ge smaak en wordt vaak gebruikt om gerech­ten op te fleu­ren en extra smaak toe te voe­gen. Het poe­der is niet alleen lek­ker, maar ook voed­zaam. Het bevat veel mine­ra­len zoals cal­ci­um, mag­ne­si­um en ijzer, even­als vita­mi­ne A en C.

Beni shōga.

Dit is inge­leg­de gem­ber die wordt gezoet met sui­ker en azijn, waar­door het een zoet­zu­re smaak heeft. Beni shō­ga is meest­al fel­rood van kleur en wordt gemaakt van jon­ge gem­ber­wor­tels die nog niet vol­le­dig zijn gerijpt, waar­door ze zach­ter en min­der veze­lig zijn dan oude­re gem­ber­wor­tels. Na het schil­len en snij­den wor­den de gem­ber­stuk­jes inge­legd in een meng­sel van sui­ker, azijn en zout, waar­door ze een unie­ke smaak en tex­tuur krij­gen. Het wordt vaak gebruikt als gar­ne­ring bij yak­iso­ba en ande­re noe­del­ge­rech­ten om wat extra pit en tex­tuur toe te voe­gen. Het kan ook wor­den geser­veerd als bij­ge­recht bij rijst­ge­rech­ten, zoals donburi.

Katsuobushi.

Dit is gedroog­de, gerook­te en gefer­men­teer­de tonijn die in flin­ter­dun­ne plak­jes wordt geschaafd. Katsuo­bus­hi heeft een ster­ke, har­ti­ge smaak en wordt vaak gebruikt om uma­mi-smaak aan gerech­ten toe te voe­gen. Bij yak­iso­ba wordt katsuo­bus­hi meest­al over de noe­dels gestrooid als laat­ste stap in het berei­dings­pro­ces, waar­door het smelt en zich ver­mengt met de saus en ande­re ingre­di­ën­ten. Dit geeft de noe­dels een extra dimen­sie van smaak en tex­tuur. Het is een belang­rijk ingre­di­ënt in de Japan­se keu­ken en wordt vaak beschouwd als een smaak­ma­ker die de uma­mi-smaak versterkt.

Furikake.

Dit is een popu­lai­re Japan­se dro­ge smaak­ma­ker die vaak wordt gebruikt als top­pings op rijst­ge­rech­ten. Eigen­lijk een beet­je een com­bi­na­tie van de vori­ge drie. Het bestaat uit ver­schil­len­de ingre­di­ën­ten, zoals gedroog­de vis, sesam­zaad­jes, gedroog­de groen­ten, ei en zee­wier, die samen een uma­mi-smaak cre­ë­ren. Furi­ka­ke is ver­krijg­baar in vele vari­an­ten en is een han­di­ge en snel­le manier om extra smaak en voe­dings­stof­fen toe te voe­gen aan gerech­ten, waar­on­der dus ook onze Yakisoba.

Ons recept.

Tot slot…

We mogen hopen dat je na het lezen van dit arti­kel meer weet over Yak­iso­ba. Daar doen we het alles­zins voor!

Wat het gerecht zo spe­ci­aal maakt, is de manier waar­op de noe­dels wor­den bereid. In tegen­stel­ling tot ande­re Japan­se noe­del­ge­rech­ten, wor­den de noe­dels hier gebak­ken in een pan met olie. Hier­door krij­gen ze een kro­kan­te tex­tuur en een heer­lij­ke smaak die per­fect samen­gaat met de groen­ten en de saus.

Het is trou­wens niet alleen lek­ker, het is ook nog eens heel gezond. Het is een goe­de bron van kool­hy­dra­ten, eiwit­ten en vita­mi­nes, en het bevat wei­nig vet en calo­rie­ën. Boven­dien kun je het mak­ke­lijk aan­pas­sen aan je eigen smaak en voe­dings­pa­troon. Je kan bij­voor­beeld kie­zen voor een vege­ta­ri­sche ver­sie of het gerecht aan­pas­sen aan een glu­ten­vrij dieet.

Hoe dan ook, of je nu een fan bent van de Japan­se keu­ken of gewoon op zoek bent naar een lek­ker en gezond gerecht, het is zeker een aan­ra­der. Het is mak­ke­lijk te berei­den, snel klaar en boven­al ont­zet­tend sma­ke­lijk. Pro­beer het zelf en ont­dek de heer­lij­ke smaak van Yakisoba!

Heb je vra­gen, opmer­kin­gen of sug­ges­ties? Aar­zel niet, laat een bericht of con­tac­teer ons. Indien we kun­nen hel­pen doen we dit graag.

Ook kan je meer infor­ma­tie terug­vin­den op onze web­si­te over ande­re Japan­se gerech­ten zoals sus­hi of teriy­a­ki.

HONGER NAAR MEER? Abon­neer je op onze nieuws­brief en volg ons op You­tu­be, Tik­Tok, Facebook, Pin­te­rest en Inst­agram voor alle laat­ste updates.