Witloof, ook bekend als witlof, cichorei of chicon is een veelzijdige groente die opnieuw in de belangstelling staat. Hoewel de groente al jaren bekend is in de Belgische en Nederlandse keuken, is het pas in recente jaren een populaire keuze geworden als gezonde en duurzame voeding. In deze blogpost leer je meer over ons “Witloof”.
Geschiedenis en Oorsprong van Witloof
Witloof is oorspronkelijk afkomstig uit de Middellandse Zee en werd al door de Romeinen gebruikt als vervanging voor verschillende soorten sla. Het werd in de 19e eeuw geïntroduceerd in België, waar het snel populariteit kreeg en nog steeds een belangrijke rol speelt in de Belgische keuken. In Nederland kwam witloof pas in de 20e eeuw op de markt, maar het is nu een veelgebruikte groente in Nederlandse restaurants en gezinnen.
Het witte goud wordt al eeuwenlang verbouwd en geteeld. Op het Vlaamse platteland al meer dan 300 jaar om precies te zijn. Het is een van de oudste gecultiveerde gewassen en wordt al sinds de 16e eeuw verbouwd. De groente werd voor het eerst genoemd in een boek uit 1554, waarin geschreven stond dat de inwoners van de stad Gent witloof verbouwden. In de 19e eeuw begonnen kwekers het witloof te verkopen aan klanten in de stad, wat leidde tot een toename van de productie.
Tegenwoordig wordt witloof overal in Europa geteeld en is het een groot exportproduct geworden. In Japan kent het witloof momenteel een echte opmars.
Waarom is witloof zo speciaal?
Witloof is zo speciaal omdat het een unieke smaak en structuur heeft. Het combineert een knapperige textuur, licht zoete smaak en een aangenaam aroma. Ook is het een populaire keuze voor vegetariërs, omdat het een goede bron van plantaardige eiwitten is. Het is een veelzijdig ingrediënt dat wordt gebruikt in salades, pasta’s, soepen, stoofschotels en veel meer. Witloof zorgt immers voor een gezonde en gevarieerde voeding!
Hieronder vind je enkele van de belangrijkste voordelen van witloof:
- Rijk aan voedingsstoffen: Witloof is rijk aan voedingsstoffen, zoals vitamine C, kalium, ijzer en vezels. Dit maakt het een uitstekende keuze voor mensen die op zoek zijn naar een gezonde en voedzame maaltijd.
- Laag in calorieën: Witloof is een laag caloriegroente en is daarom een uitstekende keuze voor mensen die op dieet zijn of op zoek zijn naar een verantwoorde voeding.
- Gemakkelijk te verwerken: Witloof is gemakkelijk te bereiden en te verwerken in allerlei verschillende gerechten. Het kan rauw, gekookt, gestoofd of gebakken gegeten worden.
Variëteiten van Witloof.
Er zijn verschillende variëteiten van witloof, elk met hun eigen unieke smaak en textuur. We sommen er een paar op :
- Witloof Chicorée: Dit is de meest bekende en meest gebruikte soort witloof en is beschikbaar in verschillende maten en vormen.
- Witloof Treviso (roodlof): Dit is een langere en smallere variëteit van witloof en wordt vaak gebruikt als vervanging voor sla in sandwiches of gerechten.
- En dan hebben we nog de Radicchio : Een slasoort die eigenlijk ook een soort witloof is met een krachtige, bittere smaak. Deze wordt vaak gebruikt in salades om ze wat extra smaak en kleur te geven.
Het witloof waar wij het meest bekend mee zijn is het witloof chicorée. De Chicon!
Deze chicon kunnen we dan nog eens opdelen in 2 soorten. Witloof uit de ‘hydrocultuur’, gekweekt op water zeg maar, en het “echte” grondwitloof.
Hydrocultuur.
Bij deze manier van witloof kweken groeien de witloofkropjes in bakken met stromend water, en zijn ze al na 3 tot 4 weken klaar om te oogsten. De meeste wiltloofstronken die je kan terugvinden in de supermarkt zijn gekweekt op deze manier. Dit lof heeft een mildere smaak dan zijn tegenhanger, het grondwitloof, en wordt door veel mensen dan ook gesmaakt. Het is een recentere en innovatieve methode om witloof te kweken. De groente wordt geteeld in ruimtes met een gecontroleerde luchtvochtigheid en temperatuur. Hierdoor is de hydrocultuur nagenoeg het hele jaar door te verkrijgen.
Grondwitloof.
Vooral in de driehoek Brussel-Mechelen-Leuven vind je tal van witlooftelers. Grondwitloof wordt geteeld in volle grond en houdt rekening met het ontbreken van licht tijdens de groei. De blaadjes worden witgekleurd en knapperig, waardoor het een volle, maar unieke, zachte smaak en textuur heeft die door veel mensen wordt gewaardeerd.
België is trouwens het enige land ter wereld dat grondwitloof kweekt! Daarom is het ook een erkend streekproduct.
Een uniek en waardevol product in gevaar!
Het telen van grondwitloof wordt steeds moeilijker en komt zelfs in gevaar! Een aantal factoren spelen hierbij een rol :
- Ten eerste is er een gebrek aan opvolging onder de telers. Veel jonge boeren zien het telen van grondwitloof als te arbeidsintensief en onrendabel, waardoor het product steeds minder wordt geteeld.
- Bovendien is er ook een dalende vraag van consumenten. Veel mensen kiezen voor gemakkelijker te verkrijgen en goedkopere groenten, in plaats van het unieke en wat duurdere grondwitloof.
Hoe kunnen we grondwitloof redden?
- Om grondwitloof te redden is actie nodig van zowel telers als consumenten. Telers moeten bereid zijn om te innoveren en te investeren in duurzame technieken, zodat ze het product op een rendabele manier kunnen blijven telen.
- Consumenten kunnen bijdragen door bewust te kiezen voor grondwitloof en de waarde van dit unieke product te erkennen. Door grondwitloof te blijven kopen, kunnen we de vraag op peil houden en de telers aanmoedigen om door te gaan met het telen ervan. Dit is Belgisch erfgoed hé mensen!
- Weet je niet waar te beginnen in je zoektocht naar echt grondwitloof? Neem eens een kijkje op de website van rechtvanbijdeboer.be. Dit helpt je alvast op weg!
“Show some loof” by VLAM.
Witloof is een uniek en waardevol product dat bedreigd wordt door een gebrek aan opvolging onder telers en een dalende vraag van consumenten. Het is dus ‘alle hens aan dek’ om dit waardevolle product te redden voor toekomstige generaties. Daarom zet VLAM samen met heel wat partners witloof opnieuw in de kijker tijdens de Week van het Witloof. Deze loopt in 2023 van 1 tot 7 februari.
Na een succesvolle campagne in 2022 werd beslist om dit jaar er nog een “een lap” op te geven. VLAM wil benadrukken dat er 1001 mogelijkheden met witloof zijn en dat de groente dus een culinair toppertje is in elke keuken. Er is een radio- en online campagne gepland en het witloof zal ook in de horeca, retail, groot- en kleinhandel in de kijker worden gezet. Met liliesfood willen we hier ook ons steentje bijdragen en roepen we iedereen op om ons witte goud wat meer te gebruiken. Zowel in onze receptenbundel, maar ook op de verschillende websites van VLAM kan je een verscheidenheid van recepten terugvinden.
Het kweken en de teelt van Witloof.
Witloof groeit het best in koude en donkere omstandigheden. De teelt gebeurt ondergronds (tenzij dus geweekt in hydrocultuur), waar de plant wordt beschermd tegen zonlicht. Dit is belangrijk omdat teveel zonlicht de groente bitter en onsmakelijk maakt, en ze ook doet verkleuren. Na de oogst, worden de stronkjes naar een donkere en koele opslagruimte gebracht totdat ze verder verwerkt wordt. Het kweken en telen van dit witte goud is voor onze boeren zeer arbeidsintensief en verdiend alle respect!
Het is ook wel eens de moeite om je eigen witloof te kweken. Niet zo moeilijk, en In onderstaande video van FLORALUX helpt men je aardig op weg.
Hoe gebruik je witloof in de Keuken?
Witloof is een veelzijdige groente die in allerlei verschillende gerechten gebruikt kan worden. Hieronder vind je enkele van de meest populaire manieren om witloof te gebruiken:
- Salades: Witloof is een populaire keuze voor salades, omdat het een aangename en frisse smaak heeft. Het kan gegeten worden als hoofdingrediënt of als aanvulling op een andere salade.
- Soepen: Witloof is een uitstekende keuze voor soep.
- Gebakken of Gestoofd: Witloof is ook een uitstekende keuze voor gebakken of gestoofde gerechten, omdat het een aangename textuur heeft en gemakkelijk verwerkt kan worden.
- Sandwiches: Ook is de groente een populaire vervanging voor sla in sandwiches.
De meest gebruikelijke manier die wij kennen is witloof stoven! Of zoals we in keukentermen zeggen : “witloof braiseren”.
Witloof stoven.
Witloof stoven is één van de manieren waarop wij als belgen het liefst ons witte goud eten. De gestoofde groente als bijgerecht, maar het dient ook als basis voor tal van andere recepten.
Ons recept, met hulp van Peter Goossens, kan je hieronder bekijken. Gestoofd smaakt dit voor ons nog steeds het best!
Witloof stoven
Materiaal — Benodigdheden
Ingrediënten
- 8 stronkjes grondwitloof
- 25 gr ongezouten roomboter
- 1 scheutje water
- wat peper van de molen
- wat zout van de molen
Instructies
- Witloof stoven doen we in een braiseerpan!
- Zet de pan op je vuur en laat de roomboter erin smelten.25 gr ongezouten roomboter
- De boter mag zelfs een beetje kleuren. Maar let op! Niet verbranden!
- Ontdoe je witloof van eventueel vuile blaadjes en snijd met een scherp aardappelmesje een stuk weg van het wortelgedeelte.8 stronkjes grondwitloof
- Haal nu met het mesje de harde kern van het witloof weg door met je mesje in kegelvorm het witloof in te snijden.
- De harde kern moet eruit omdat hij het witloof wel eens bitter kan maken tijdens het stoven.
- Leg de witloofstammetjes in je pan en laat ze lichtjes aanbakken en kleuren.
- Tip! Zorg steeds dat je pan vol ligt! Indien je pan groter is dan het aantal witloofstammetjes dat je gaat stoven zal je boter héél snel gaan verbranden. Dit willen we niet!
- Kruid het witloof voldoende met wat peper en zout. Liefst vers gemalen met een peper of zoutmolen.wat peper, wat zout
- Draai het witloof om in de pan als de onderste zijde van het witloof aangebakken is.
- Kruid opnieuw met wat peper en zout.
- Laat de andere zijde van het witloof ook aanbakken en aankleuren in je pan.
- Voeg een bodempje water toe aan je pan, en bedek het witloof met een op maat gesneden bakpapier. Druk dit bakpapier een beetje aan.1 scheutje water
- Zet je vuur op een lage stand, zet het deksel op je pan en laat het witloof stoven voor zeker 25 tot 30 minuten.
- Opgelet! Alles hangt natuurlijk af van de dikte van je stammetjes witloof. Indien het kleine witloofjes zijn zullen ze misschien minder lang moeten stoven, indien ze wat dikker zijn hebben ze wat langer nodig (soms to een uur).
- Controleer de gaarheid door met je aardappelmesje in de achterzijde van je witloof te steken. Indien het botermals is zijn ze gaar.
- Je witloof is nu gestoofd en klaar om te consumeren of om verder af te werken indien dit nodig zou zijn.
- Smakelijk!
Video
Notities
Witloof stoven.
Witloof stoven is helemaal niet zo moeilijk. Gebruik best echt grondwitloof om de pure smaak van het witloof te verkrijgen. Indien het gekweekt is door hydrocultuur is het lang niet zo smakelijk en ook minder stevig van structuur!
INFO EN TIPS OM WITLOOF TE STOVEN :
- Gebruik altijd de juiste pan! Een braiseerpan (stoofpan) met deksel is hiervoor ideaal.
braiseerpan - Zoals hierboven al aangegeven, zorg dat je pan altijd voldoende gevuld is! Dit om de boter in je pan niet te laten verbranden. Moest dit toch gebeuren en je bent er snel genoeg bij dan zal je wat extra klontjes boter aan je pan moeten toevoegen om zo je boter niet te laten verbranden tijdens het aanbakken van je witloof.
- Het mesje dat we gebruiken om ons loof te bewerken is het alomgekende molenaarsmesje! Volgens ons onmisbaar in je keuken en één van beste mesjes die ooit zijn geproduceerd.
aardappelmesje - Gebruik (indien mogelijk) altijd grondwitloof. Kijk eens of er in je buurt geen witloofteler te vinden is. Deze boeren doen absoluut veel moeite om dit topproduct tot bij jou te krijgen. Het is een arbeidsintensief werk en verdiend alle respect! Weet je niet waar je moet zoeken? Kijk eens op de website van rechtvanbijdeboer.be!
- De groente is zo véélzijdig. Je kan het niet enkel stoven, maar gebruik het in salades, maak er een soep van, eet het rauw…de mogelijkheden zijn enorm. Ook dient het gestoofde loof als basis voor onze klassieker : Witloof met kaas en ham.
- Bewaar witloof ook altijd op een donkere plaats. Witloof houdt niet van licht, en het gaat ook verkleuren. Je krijgt groen loof.
- Wil je meer weten over witloof? Klik hier!
Onze receptenbundel werden mogelijk gemaakt door software van Bootstrapped Ventures.
HONGER NAAR MEER? Abonneer je op onze nieuwsbrief en volg ons op youtube, TikTok, Facebook, Pinterest en Instagram voor alle laatste updates.
Witloof stoven is één van de manieren waarop je deze gezonde groente kan bereiden, maar er is méér dan dat. Geef ons Belgisch erfgoed wat het verdiend!Veelgestelde Vragen over Witloof.
- Is witloof gezond? Ja, witloof is een gezonde, vezelrijke groente die rijk is aan voedingsstoffen, zoals vitamine C en veel plantaardig eiwit bevat.
- Hoe moeten we witloof bewaren? Bewaar de groente steeds zo “donker” mogelijk! Maar het liefst verwerk je de groente zo snel mogelijk!
- Waar koop ik grondwitloof? Kijk eens rond in je buurt! De kans is groot dat er wel ergens een teler zit waar je terecht kan. Of bezoek rechtvanbijdeboer.be. Onze Nederlandse lezers verwijzen we graag door naar lekkerder.nl.
- Welk witloof is het best? Om ons Belgisch erfgoed in ere te houden…grondwitloof…zonder twijfel! Die pure smaak, stevigheid en textuur is ongeëvenaard. Wat niet wil zeggen dat we de hydrocultuur zo maar aan de kant willen schuiven. Indien de groente niet de hoofdrol speelt van je gerecht kan dit absoluut.
Tot slot.
De groente verdiend zeker wat extra aandacht! We horen immers dat ons Belgisch erfgoed bedreigd wordt. De telers moeten aangespoord worden om het witte goud te blijven kweken, en wij als consument kunnen daar ons steentje toe bijdragen door de vraag naar witloof omhoog te krikken. Dus de volgende keer dat je aan het nadenken bent over “Wat eten we vandaag?”, zorg er dan voor dat er bij je thuis witloof op het menu komt!
Reacties zijn welkom onder dit bericht!
Heb je zelf een recept of gerecht met witloof dat je met ons en onze lezers wil delen? Dat kan hier!
Honger naar meer? Abonneer je op onze nieuwsbrief en volg ons op YouTube, TikTok, Facebook, Pinterest en Instagram voor alle laatste updates.
Hier help je ons mee groeien en daar zijn we je eindeloos dankbaar voor!