De wok…het basis keukengerief uit het Oosten.

Over de wok valt wel wat te ver­tel­len. Het is het fun­da­men­te­le keu­ken-tool uit het Oos­ten. Al je ver­trou­wen in de Oos­ter­se keu­ken en je eigen kun­nen loopt op niets uit zon­der een goe­de wok! Het is één van de meest veel­zij­di­ge stuk­ken keu­ken­ge­reed­schap dat ooit is uit­ge­von­den. Je kan er in roer­bak­ken, blan­che­ren, fri­tu­ren en stomen. 

Door de hoge opstaan­de rand en ron­de of afge­plat­te bodem is het moge­lijk om met wei­nig ener­gie­ver­bruik voed­sel snel en gelijk­ma­tig te ver­hit­ten. Bij het ‘wok­ken’ voor­komt de hoge wand dat voed­sel erover­heen valt, en bij fri­tu­ren heb je veel min­der olie nodig door­dat de bodem maar zo klein is. De wok is een wonderpan!

Kantonese Wok
Kan­to­ne­se Wok

Soorten

Er zijn 2 tra­di­ti­o­ne­le types en ook ver­schei­de­ne ‘moder­ne­re’ pannen. 

Traditioneel

De ‘Kan­to­ne­se’ ver­sie, met kor­te, ron­de hand­vat­ten aan bei­de zij­den van de wok. En er is de ‘pau’ of Peki­ne­se wok. Deze heeft een 30 to 35 cm lan­ge steel. De steel zorgt voor vei­lig­heid zodat bij spat­ten van olie, of het roer­bak­ken uw han­den niet kun­nen ver­bran­den. Je kan de wok op afstand hou­den. Deze wok­ken heb­ben stan­daard een bol­le bodem, en kun­nen enkel gebruikt wor­den op een gaspit. 

Vol­gens mijn per­soon­lij­ke mening is dit ook de eni­ge manier waar­op je ‘echt’ kan wok­ken. Je hebt dat hevig vuur, die snel­le en aan­pas­ba­re hit­te van een gas­vuur nodig om je wok­ge­rech­ten tot hun recht te laten komen.

Pekinese Wok
Peki­ne­se Wok

Modern — Westers

Tegen­woor­dig maakt men ook veel wok­ken met afge­vlak­te bodem zodat we ze kun­nen gebrui­ken op elek­trisch, kera­misch of induc­tie­vuur. En voor velen van ons is dit ook de manier waar­op wij hier onze wok gebrui­ken. Kijk maar naar jezelf..indien je thuis een wok hebt, 9 men­sen op 10 heb­ben er één met afge­vlak­te bodem. 

De keu­ken­in­du­strie speelt hier enorm op in. Hoe­veel mer­ken (groot of klein) heb­ben wel geen wok­pan in hun gam­ma. Het pro­bleem bij deze wok­ken is dat het ont­werp afwijkt van het ori­gi­neel. Hier­door ont­staat er op de bodem een inten­se hit­te, en de warm­te wordt min­der ver­deeld. Het eni­ge voor­deel is dat je een hoge­re rand hebt dan bij een gewo­ne koekenpan.

Wok met afgevlakte bodem
Wok met afge­vlak­te bodem
Liliesfood - Wie zijn we?
Liliesfood

We zijn een gezin, opge­groeid in een leef­we­reld waar eten en drin­ken altijd een hoofd­rol heeft gespeeld. Als “een rode draad” heeft zich dit tot op van­daag door­heen ons leven geweven.

Het aanschaffen van de wok

Ik ga er nu van­uit dat je wil gaan wok­ken op de tra­di­ti­o­ne­le en ‘ech­te’ manier. Op een gas­pit met een tra­di­ti­o­ne­le wok. 

Koop een gro­te wok, bij voor­keur met een door­sne­de van 30 to 35 cm en hoog opstaan­de rand. Het is immers mak­ke­lij­ker en vei­li­ger om een klei­ne­re por­tie in een gro­te wok te bak­ken, dan een gro­te­re por­tie in een klei­ne wok. Nog­maals, bedenk dat som­mi­ge ‘moder­ne’ of Wes­ter­se woks te ondiep zijn en wei­nig voor­deel bie­den boven een gewo­ne koekenpan. 

Kies ook voor een zwa­re wok van plaat­ij­zer. Dit is beter dan de lich­te­re roest­vrij­sta­len of alu­mi­ni­um wok, die min­der sterk ver­hit kan wor­den en waar­in voed­sel snel­ler zal aan­bak­ken. Al moet ik toe­ge­ven, er zijn de dag van van­daag ‘moder­ne’ ver­sies te ver­krij­gen met een anti-aan­bak­laag die de hit­te goed vast­hou­den en ver­de­len. Maar toch…

Nico - Liliesfood
Nico — Liliesfood

Het inbranden van de wok 

Iede­re wok, behal­ve de moder­ne­re ver­sies met anti-aan­bak­laag, moet inge­brand wor­den! Dit is fun­da­men­teel en moet goed gebeu­ren! Met inbran­den maak je zelf een anti-aan­bak­laag in je nieu­we wok. De mees­ten moe­ten eerst goed wor­den gebor­steld om het laag­je machi­ne­olie te ver­wij­de­ren dat de pan gekre­gen heeft na het pro­duc­tie­pro­ces. Dit wordt na het maken van de wok aan­ge­bracht om hem tij­dens het trans­port te bescher­men. Let op, dit is de eni­ge keer dat u de wok mag boe­nen (behal­ve als u hem door min­der gebruik hebt laten roesten).

Boen de pan met een mild afwas­mid­del en water om de machi­ne­olie zo goed moge­lijk te ver­wij­de­ren. Droog de wok zo goed moge­lijk af en zet hem op een laag vuur. Voeg 2 eet­le­pels olie toe (ara­chi­de, rijst, .. ) en wrijf met wat keu­ken­pa­pier de bin­nen­kant van de pan zodat deze hele­maal bedekt is met een laag­je olie. Laat de pan 10 to 15 minu­ten op laag vuur staan. Wrijf dan opnieuw met keu­ken­pa­pier de wok zo goed moge­lijk schoon. Het papier zal zwart wor­den. Her­haal deze pro­ce­du­re net zolang tot­dat het keu­ken­pa­pier schoon blijft. De wok zal bij het gebruik steeds don­ker­der en meer inge­brand wor­den. Dit is een goed teken.

De wok inbranden.
De wok red­den en opnieuw inbranden

Schoonmaken

Nadat de wok is inge­brand mag hij nooit meer schoon­ge­maakt wor­den met water en zeep! Hel­der water is alles wat nodig is. Zet de wok op het gas­pit en gebruik spa­tels of lepel om hem met water schoon te maken. Maak de wok na ieder gebruik droog. Zet de pan opnieuw een minuut of 2 op een laag vuur. Indien je de pan een tijd niet gebruikt, of indien er sowie­so toch wat roest­vor­ming optreedt, dan moet je de wok opnieuw inbran­den vol­gens de pro­ce­du­re die hier­bo­ven beschre­ven is.

Schoon­ma­ken van de wok

Roerbakken

Het aller­be­lang­rijk­ste bij roer­bak­ken is dat alle ingre­di­ën­ten zijn schoon­ge­maakt en in hand­be­reik zijn. Ik gebruik daar­om altijd de zoge­naam­de wok-klok. In een onder­staan­de video kan je terug­vin­den wat ik hier­mee bedoel. Roer­bak­ken gaat bij­zon­der snel, en laat geen tijd om tus­sen­door nog iets te snij­den op te pre­pa­re­ren. Ver­hit de pan tot hij zeer heet is. Giet wat olie in de wok en ver­deel deze met een hou­ten of meta­len spa­tel met lan­ge steel over de pan. Hij moet gloei­end heet zijn, roke­rig bij­na wan­neer je de ingre­di­ën­ten toe­voegt. Voeg ze stap voor stap toe en roer­bak door ze met je hou­ten of meta­len spa­tel om te schep­pen. Vlees dat geroer­bakt wordt laat je eerst kort op de bodem van de pan lig­gen voor dat je het omschept. Beweeg de ingre­di­ën­ten altijd van de bodem naar de zij­kant van de pan. 

Een voor­beeld in een video. Hier zie je ook het gebruik van de wok-klok. Ingre­di­ën­ten die klaar zijn om te roer­bak­ken, en op een bord gelegd in de vorm van een klok, gerang­schikt naar­ge­lang ze toe­ge­voegd wor­den in je pan.

Roer­bak­ken en wok­klok — Kip met zwar­te bonen en noedels

Jeremy Pang ‑School of wok

Zo als je in boven­staan­de video’s kan zien…‘The school of wok’ van Jere­my Pang. Ik wou hem abso­luut ver­mel­den in dit ver­haal. Als je echt wil star­ten met roer­bak­ken op de juis­te manier, en je bent op zoek naar authen­tie­ke en goe­de recep­ten, tips and tricks en know how, dan moet je bij Jere­my zijn. Ik heb zijn you­tu­be kanaal een paar jaar gele­den ont­dekt. Hoe hij in z’n video’s alles toe­licht en tot in detail aan­brengt is wonderbaarlijk. 

Zodus..thumbs up voor Jere­my en ga zeker eens kij­ken bij zijn ‘School of wok’ op you­tu­be. Doen!

School of Wok
School of Wok

Hulpmiddelen

Er bestaan ook wel wat essen­ti­ë­le hulp­mid­de­len voor de wok. De meest belang­rij­ke over­lo­pen we hier.

Wokring

Deze meta­len ring is bedoeld om een wok met ron­de bodem ste­vig op het vuur te laten staan. Het is nood­za­ke­lijk als de pan gebruikt wordt om te sto­men, fri­tu­ren of sto­ven. Er zijn 2 model­len. Het ene is een ste­vi­ge meta­len ring met zo’n 6 ven­ti­la­tie­gaatjes. Het ande­re is rond en gewoon een draad­fra­me. Wie op gas kookt gaat beter voor de het laat­ste. De eer­ste heeft wei­nig ven­ti­la­tie en kan er voor zor­gen dat je gas­vuur kan doven.

wokring ventilatiegaten
wok­ring ventilatiegaten
wokring draadframe
wok­ring draadframe
Deksel

Het bol­vor­mi­ge dek­sel is meest­al van alu­mi­ni­um en wordt gebruikt bij het sto­men. Indien je een nieu­we wok­pan koopt bestaat de kans dat je er een dek­sel bij­krijgt. Indien dit niet het geval is dan kan je een gepast dek­sel wel vin­den in één van de ver­schil­len­de toko’s die ons land onder­tus­sen rijk is. Zelfs onli­ne kan je er genoeg vin­den, maar let dan wel op de juis­te maat. 

Spatel

Een spa­tel van hout of alu­mi­ni­um is geen over­bo­di­ge luxe! Je hebt deze nodig om te wok­ken. Zorg voor een lan­ge steel!

Inzet-rek

Als er word gestoomd is een hou­ten of meta­len inzet-rek nodig zodat de te sto­men ingre­di­ën­ten het water niet raken. Indien je dit ook appart moet kopen kan je terug terecht in een toko of online.

Snijplanken

Mits je veel moet snij­den en hak­ken is een goe­de snij­plank onont­beer­lijk. Er zijn ver­schil­len­de snij­plan­ken te ver­krij­gen, maar zorg wel voor een hard­hou­ten of kunst­stof snij­plank. Geen zacht­hou­ten. Dit is een broei­haard voor bac­te­ri­ën. Inves­teer in goe­de snij­plan­ken, en houd liefst de snij­plan­ken appart waar­op je vlees en groen­ten snijd. Neem een ande­re kleur, dan weet je wat op wel­ke plank je kan snij­den, en hou dit aan zolang je de plank gebruikt.

traditional wok
tra­di­ti­o­nal wok

Tot slot

Na het lezen van dit arti­kel zal je inzicht in de wok en het roer­bak­ken wel dui­de­lij­ker zijn. Roer­bak­ken is een uiterst gezon­de manier van koken. Het zijn de sau­sen en ingre­di­ën­ten die je aan de gerech­ten toe­voegt die het wat min­der gezond kun­nen maken. 

Het is alles­zins een manier van koken die de mees­ten van ons wel kun­nen sma­ken en appre­ci­ë­ren. En uit­ein­de­lijk, na wat oefe­ning en de juis­te mate­ri­a­len, is het niet zo moeilijk.

Heb je zelf recep­ten? Wil je deze delen met ons en onze lezers? Dat kan hier!

Aan de slag met onze recep­ten? Die kan je hier terug­vin­den. Reac­ties, vra­gen of opmer­kin­gen? Laat gerust een bericht onder dit arti­kel. Vond je dit arti­kel leuk om te lezen? Beoor­deel het dan door op het hart­je te klikken.

HONGER NAAR MEER? Abon­neer je op onze nieuws­brief en volg ons op Facebook, Pin­te­rest en Inst­agram voor alle laat­ste updates.

Oefe­ning baart kunst! Aan de slag met de wok!

Geef een reactie

error: Deze inhoud is beschermd!